TEMMUZAGUSTOS2025
Zekeriya Şimşek
“Menemen Menemeni”
“Menemen Menemeni”
Coğrafi işaretler, bir ürünün belli bir yöre, alan veya bölgeye aidiyetini, bir başka ifadeyle ürünün coğrafi kaynağını gösterir.
Yerelin ekonomik değerinin hukuken korunması sistemi olarak coğrafi işaretler sayesinde, ürünün belli bir alanla coğrafi bağlantısı vurgulanarak, o ürüne karşı istek ve güven hissi uyandırılmış olmaktadır. İşaretin kullanılmasındaki amaç, kişilere ürün üzerinde tekel hakkı tanımak değil, belirli bir coğrafi bölgedeki doğa koşulları ve beşeri unsurlar sayesinde yıllar boyu kazanılmış deneyime dayalı olarak üretilen kendine özgü nitelikli ürünlerin sonraki kuşaklara değişmeksizin taşınması, söz konusu coğrafi bölgede ekonomik gelişmeye katkı sağlamaktır.
Markalar gibi ayırt edici işaretlerden olup malların pazarlama değerini yükselten coğrafi işaretler, gıda/tarım ağırlıklı yerel değerlerdir. Geçmişin geleceği olarak coğrafi işaretler bir “sevda” işidir. Coğrafi işaret, sicilde belirtilen coğrafî bölgede faaliyet gösteren üreticilere ve satıcılara sicilde kayıtlı ürün(ler) için geçerli ticari avantaj sağlarken kullanım için söz konusu yörede üretim yapılması ve/veya ürünün belge kapsamındaki özellikleri taşıması gerek ve yeter şarttır.
Üreticinin ya da satıcının kimseden izin almasına ve yetkilendirilmesine gerek yoktur. Doğal ve yerel bir haktır. Ekolojik dengenin koruyucusu ve en büyük savunucusu olan coğrafî işaretler konusunda ülkemiz ilgi ve bilgi fakiri, belge sahipleriyse ne yapacaklarını bilmemekte; bilimsel işletmecilik ve hukuk bilgisi gerektiren “yerel kalkınmanın lokomotifi” değerdeki konu, bizde magazin haberlerine kurban gitmektedir.
7’den 77’ye Türk halkının severek yediği, soğanlı mı-soğansız mı olmalı tartışmasının arada bir gündemi meşgul ettiği “Menemen” artık coğrafi işaret tescil belgeli.
(BU BAĞLAMDA, BURADAN MENEMEN BELEDİYESİ’Nİ UYARMAK İSTERİM: STRATEJİK VE HUKUKİ BİR EKSİKLİK/HATA/HAK KAYBI SÖZ KONUSU OLUP, COĞRAFİ İŞARETİN ADI SADECE “MENEMEN” OLMASI GEREKTİR!)
Menemenseverler hodri meydan!
İşte tekmili birden belge kapsamı:
Tescil No: 1546
Tescil Tarihi: 26.02.2024
Başvuru No: C2023/000030
Başvuru Tarihi: 25.01.2023
Coğrafi İşaretin Adı: Menemen Menemeni
Ürün / Ürün Grubu: Menemen / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü: Mahreç işareti
Tescil Ettiren: Menemen Belediyesi
Tescil Ettirenin Adresi: Camiikebir Mah. Şehit Kemal Cad. No: 1 Menemen-İZMİR
Coğrafi Sınır: İzmir ili Menemen ilçesi
Kullanım Biçimi: Menemen Menemeni ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Menemen Menemeni ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: Menemen Menemeni zeytinyağı, domates, soğan, biber, yumurta, tuz ve karabiber kullanılarak İzmir ili Menemen ilçesinde üretilen menemendir. Domateslerin yarısı rendelenerek, yarısı küçük doğranarak kullanıldığından bol sulu olur. Yumurtaların beyaz kısımları sosun içinde karışıp pişirilirken sarısı sulu bırakılır. Menemen Menemeni, etli ve domatesli olan bir çeşit güveç yemeğinde et yerine yumurta konularak değiştirilmesi suretiyle ortaya çıkmıştır. Menemen Menemeninin Menemen ilçesinde köklü bir geçmişi vardır. Menemen ilçesinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.
Üretim Metodu: 2 kişilik Menemen Menemeni için gerekli bileşenler:
• 30 ml zeytinyağı
• 350 g domates
• 200 g soğan
• 50 g biber
• 2 yumurta (m-orta sınıf)
• 2-3 g tuz
• 1 g karabiber
Menemen Menemeni geleneksel olarak coğrafi sınırda yetişen zeytinlerden elde edilen soğuk sıkım zeytinyağı ile yapılır. Yağ tavada iki dakika ısıtıldıktan sonra küçük doğranmış soğanlar tavaya eklenerek orta kısık ateşte pembeleşip iyice yumuşayıncaya kadar yaklaşık 15 dakika sote edilir. Soğanlar yumuşayınca halka şeklinde doğranan ince biberler eklenir. Domatesin yarısı küçük doğranır, yarısı da rendelenerek tavaya eklenir. Bol sulu, yumuşak etli domatesler tercih edilmelidir. Domatesler sos kıvamına gelinceye kadar yaklaşık 5 dakika kısık ateşte pişirilir. Bu aşamada ateş kontrolü suyun buharlaşmaması açısından önemlidir. Domatesler piştikten sonra tuz eklenir. Karıştırdıktan sonra tavanın ortasına açılan boşluğa 2 adet yumurta kırılır. Yumurtalar fazla dağıtılmadan 2 dakika daha kısık ateşte pişirmeye devam edilir.
Yumurtaların beyazı pişmeli sarı kısmı sulu kalmalıdır. Menemen Menemeninin servisi, üzerine karabiber serpildikten sonra yapılır. Yemeğin sulu olmasına özen gösterilir.
Coğrafi Sınır İçinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler: Menemen Menemeninin Menemen ilçesinde köklü bir geçmişi vardır. Menemen ilçesinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Menemen Menemeninin tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.
Denetleme: Denetimler; Menemen Belediyesi koordinatörlüğünde ve Menemen İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünden 2, Menemen Ticaret Odasından 1, Menemen Ziraat Odasından 1, Menemen Esnaf ve Sanatkarlar Odasından 1, İzmir Mutfak Kültürü Derneğinden 1 ve Menemen Belediyesinden 1 kişi olmak üzere ürün konusunda uzman 7 kişinin katılımıyla oluşan denetim mercii tarafından gerçekleştirilir. Denetimler, düzenli olarak yılda 1 defa, ayrıca gerek görülmesi ve şikayet halinde her zaman yapılabilir. Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.
• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Menemen Menemeni ibareli logo ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya kişilerden, denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.
Afiyetle!